Στοά « ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ » υπ΄ αριθ. 41 εν Ανατολή Αθηνών
Ημερομηνία εγκαθιδρύσεως 12 Δεκεμβρίου 1907
Η Στοά συνεδριάζει κάθε Πέμπτη
Ιδρυτικά μέλη
| Αλεξίου Π. | Γαυριαλάκης Ι. | Δάρδας Α. | Καββαλίνης Ι. |
| Κισσόπουλος Δ. | Μανσόλας Γ. | Ματθαιόπουλος Γ. | Μετρήτικας Γ. |
| Ονούφριος Γ. | Παπαδημητρίου Α. | Περράκης Κ. | Πλαστήρας Β. |
| Συρμόπουλος Σ. | Χαραμής Γ. |
Σύντομο ιστορικό
Μετά από δύο αιτήσεις 14 μελών της μητρικής Στοάς «Ρήγας Φεραίος» ( έτος ιδρ. 1895) για την ίδρυση νέας Στοάς με το όνομα «Υψηλάντης», τον Δεκέμβριο του 1907 δόθηκε η έγκριση της Γαληνοτάτη Μεγάλη Ανατοιλή της Ελλάδος. Πρώτος Σεβάσμιος εξελέγη ο Γεώργιος Ματθαιόπουλος, Καθηγητής Χημείας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στον εναρκτήριο λόγο του οποίου διατυπώνεται και ο σκοπός της ίδρυσης της νέας Στοάς με τα λόγια « .…. εταυτίσθησαν αί γνώμαι, αί ιδέαι και τα αισθήματα των αδελφών εκείνων οι οποίοι συνεφώνουν ότι ο Ελληνικός Τεκτ. ώφειλε να εργασθή υπέρ της ιδίας αυτού Πατρίδος».
Από στοιχεία που συγκέντρωσε μετά από μακρόχρονη έρευνα ο Πρώην Σεβάσμιος της Στοάς αδελφός Αλέξανδρος Στεφανίδης για τη συγγραφή του λευκώματος του εορτασμού των 100 χρόνων της Στ. «Υψηλάντης», επιβεβαιώνεται ότι αδελφοί της Στοάς είχαν συνεργασία με αγωνιστές Μακεδονομάχους , παρέχοντας τους οικονομική βοήθεια παρέχοντάς τους οικονομική βοήθεια , προσφέροντας τους όπλα και συμμετέχοντας προσωπικά στον Αγώνα. Ο αδελφός Β. Πλαστήρας είχε ζητήσει να διορισθεί το 1904- 06 ως καθηγητής Γυμναστικής στο Μπάγκειο Γυμνάσιο Κορυτσάς , ενώ ήταν απόφοιτος της Ριζαρείου Θεολογικής Σχολής , όπως και ο συμμαθητής του στη Ριζάρειο αδελφός Παν. Αλεξίου που τον διαδέχθηκε στο ίδιο σχολείο πάλι ως Γυμναστής. Και οι δυο διώχθηκαν όταν ανακαλύφθηκε η εθνική τους δράση.
Ο αδελφός Αχιλ. Δάρδας με καταγωγή από την Δάρδα του Καζά Κορυτσάς, συμμετείχε με την οικογένειά του σε αποστολές περισυλλογής και μεταφοράς χρημάτων και όπλων στην περιοχή. Ενώ ένας άλλος αδ. της Στ. «Υψηλάντης », ο μετέπειτα Μεγάλος Διδάσκαλος Κωνσταντίνος Περάκης πήγε το 1908 ως απεσταλμένος της Στοάς για να πληροφορηθεί τις ανάγκες του αγώνα και να διοργανώσει την ασφαλή αποστολή των όπλων που θα έστελνε η Στοά.
Δραστήρια η Στοά ίδρυσε το 1912 και συντηρούσε στη συνέχεια την «Ελληνική Ωδική Εταιρία» μία μουσική σχολή στην οποία φοιτούσαν νέοι της εποχής .H Στοά εξέδιδε επίσης και εφημερίδα που κυκλοφορούσε στην Αθήνα από 25.03.1908, έως το τέλος του 1911,της οποίας κυκλοφόρησαν συνολικά 56 φύλλα. Τέλος εξέδωσε και 4 τεύχη τεκτονικού περιοδικού με το όνομα «Υψηλάντης», όταν για σύντομο χρονικό διάστημα σταμάτησε να κυκλοφορεί το τεκτονικό περιοδικό «Πυθαγόρας».
Οι πόλεμοι ανακόπτουν την λειτουργία του Υψηλάντη για μία 10ετία. Το 1923 η Στοά αρχίζει να αναδιοργανώνεται και το 1932 περνά μία νέα πνευματική άνοιξη, με τη συμμετοχή 7 καθηγητών Πανεπιστημίου στο πλήρωμά της (Ματθαιόπουλος, Βαρούνης, Οικονόμου, Φωτιάδης, Δοανίδης, Χάρτ , Συρμόπουλος). Από αυτούς ο Αλεξ. Φωτιάδης διετέλεσε σύνδεσμος και πρεσβευτής του Ελληνικού Τεκτονισμού με άλλες Τεκτ. Δυνάμεις, και κυρίως με τη Μεγ. Στ. της Αγγλίας. Ιδιαίτερα για τον αδ. Αλεξ. Φωτιάδη αξίζει να αναφέρουμε ότι υπήρξε ιδρυτικό μέλος της UNESCO.
Ο πόλεμος ανακόπτει και πάλι την ομαλή πορεία της Στοάς καθώς πολλά από τα μέλη στρατεύονται . Στο «Λεύκωμα 100ετηρίδας» της Στοάς αναφέρονται αναλυτικά τα ονόματα των μελών της Στοάς οι οποίοι στρατευτήκαν ή συμμετείχαν στον αγώνα ενάντια στους κατακτητές, καθώς και στοιχεία για 34 αδελφούς, οι οποίοι τιμήθηκαν με μετάλλια και αριστεία ανδρείας. Η αναγέννηση της Στ. «Υψηλάντης» αρχίζει μέσα από τις στάχτες της κατοχής (1945) και του εμφύλιου σπαραγμού. Το κτίριο της Μεγ. Στοάς βρίσκεται κατεστραμμένο και λεηλατημένο. Όλοι οι αδελφοί συμμετέχουν στην ανασυγκρότηση εμπνεόμενοι από μία τεράστια ψυχική δύναμη αλληλοβοηθείας και αλτρουισμού.
Έκτοτε η Στ. ανακάμπτει και σύντομα ευημερεί με μεγάλο αριθμό μελών (έως και 130) και πρωτοστατεί μαζί με άλλες δραστήριες Στοές στο πνευματικό και φιλανθρωπικό έργο του Ελληνικού Τεκτονισμού. Αξιοσημείωτη υπήρξε η διοργάνωση της παράστασης της όπερας «Μαγεμένος Αυλός» του αδελφού W.A. Mozart, στην Εθνική Λυρική Σκηνή την 15.03.1990, με μεγάλη επιτυχία.
Το 2007 η Στ. «Υψηλάντης» ευτύχισε να γιορτάσει με λαμπρές εκδηλώσεις τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση της, επισφραγίζοντας το εκατονταετές έργο της με την έκδοση ενός Ιστορικού Λευκώματος.
Στοές που ιδρύθηκαν από αδ. της Στ.
| Στοά « Φώτιος» εν Ανατ. Κορυτσάς | εν Ανατ. Κορυτσάς | (έτος ιδρ. 1909) |
Αδ. της Στ. που διατέλεσαν μέλη της Μεγ. Στοάς της Ελλάδος
| Περράκης Κωνσταντίνος | Μεγ. Διδ. |
| Κάμφωνας Ιάκωβος | Επίτιμος Πρόσθετος Μεγάλος Διδάσκαλος |
| Βαρούνης Θεοδ. | Μέγας Ρήτωρ |
| Ευθυμίου Γεώργιος | Μέγας Ρήτωρ |
| Αποστολάκης Κωνστ. | Μεγ.Γραμμ. |
| Ματθαιόπουλος Γεώργιος | Μεγ. Δοκ. |
| Φωτιάδης Αλεξ. | Μεγ. Δοκ. |
| Παπαδημητρίου Ανδρ. | Μεγ. Θησαυρ. |
| Ρωμαντζής Μάριος | Μεγ. Ελεον. |
| Συρμόπουλος Σόλων | Μεγ. Ελεον. |
| Παπακωνσταντίνου Κωνστ | Μεγ.Τελ. |
| Μαρκάκης Γεωργ. | Μεγ. Στεγ. |