Ο Αλέξανδρος Μπάττενμπεργκ (Alexander Joseph, 1857-1893) ήταν ο πρώτος ηγεμόνας (πρίγκιπας) της ημιαυτόνομης Βουλγαρίας, υπηρετώντας από το 1879 έως το 1886. Γεννήθηκε στη Βουργουνδία της Αυστρίας ως μέλος της οικογένειας Μπάττενμπεργκ, κλάδου της δυναστείας των Ασκάνια. Η μητέρα του, η πριγκίπισσα Ιουλία της Αυστρίας, ήταν αδελφή της συζύγου του τσάρου Αλεξάνδρου Β’ της Ρωσίας, κάτι που τον συνέδεσε με τον ρωσικό θρόνο.

Μετά την Απελευθέρωση της Βουλγαρίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία (1878), εξελέγη ηγεμόνας από τη Βουλγαρική Συντακτική Συνέλευση και ανέλαβε τα καθήκοντά του το 1879. Κατά τη διάρκεια της ηγεμονίας του, εργάστηκε για τη σταθεροποίηση της χώρας και υποστήριξε την Ένωση της Ανατολικής Ρωμυλίας με τη Βουλγαρία το 1885, παρά τις αντιδράσεις της Ρωσίας. Ωστόσο, η πολιτική του αυτονομία προκάλεσε δυσαρέσκεια στη ρωσική αυλή, οδηγώντας σε πραξικόπημα το 1886. Αν και αποκαταστάθηκε προσωρινά, παραιτήθηκε λίγο αργότερα.

Μετά την παραίτησή του, αποσύρθηκε στη Δυτική Ευρώπη και έζησε το υπόλοιπο της ζωής του στη Βιέννη, όπου πέθανε το 1893. Ο Αλέξανδρος Μπάττενμπεργκ παραμένει σημαντική προσωπικότητα στην ιστορία της Βουλγαρίας, καθώς έθεσε τα θεμέλια για την ανεξαρτησία και την ενοποίηση της χώρας.