ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
O Ελευθεροτεκτονισμός είναι ένας παγκόσμιος φιλοσοφικός, προοδευτικός και φιλανθρωπικός οργανισμός που αποσκοπεί στην ηθική και πνευματική βελτίωση των μελών του μέσω της αυτογνωσίας, της έρευνας της Αλήθειας, της Αλληλεγγύης και της εφαρμογής της Τεκτονικής Ηθικής.
Ο Ελευθεροτεκτονισμός εργάζεται αδιαλείπτως υπέρ της προόδου και της ηθικής και πνευματικής ανορθώσεως της Ανθρωπότητας με την ειρηνική και βαθμιαία ανύψωση του Ατόμου.
Δεν είμαστε μυστική οργάνωση, αλλά συμμετέχουμε στις συνεδριάσεις των στοών που είναι ιδιωτικές και ανοικτές μόνο στα μέλη της, όπως ακριβώς και πολλές άλλες κοινωνικές ομάδες. Οι κανόνες και οι στόχοι του Ελευθεροτεκτονισμού είναι διαθέσιμοι στο κοινό. Οι χώροι συνάντησης είναι γνωστοί και τα μέλη, δηλαδή οι Ελευθεροτέκτονες, μπορούν, εφόσον το επιθυμούν, να ομιλούν ανοιχτά για τον Ελευθεροτεκτονισμό.
Όχι. Ο Ελευθεροτεκτονισμός χρησιμοποιεί την έννοια της τελετής για να περιγράψει μια συλλογική εμπειρία που βιώνουν τα μέλη του από κοινού. Η συμμετοχή στη δραματουργική παρουσίαση των μύθων, των αλληγοριών και των συμβόλων εντυπώνεται καλύτερα και πιο σταθερά στο μυαλό κάθε υποψηφίου με τα δρώμενα, από το να μεταφερθούν απλά προς αυτόν με μια απλή ανάγνωση.
Δεν είναι αλήθεια. Η φιλανθρωπία βρίσκεται στον πυρήνα της τεκτονικής ηθικής και απετέλεσε το σημαντικότερο έργο του Ελευθεροτεκτονισμού από την ίδρυσή του, αφού αυτοπροσδιορίζεται, από τις ενέργειές του και ως φιλανθρωπικός οργανισμός.
Οι φιλανθρωπίες του Ελευθεροτεκτονισμού και των Ελευθεροτεκτόνων αποτελούν μία σημαντικότατη προσφορά προς την κοινωνία. Οι φιλάνθρωπες πράξεις δεν είναι υποχρεωτικά πάντα οικονομική βοήθεια σε άτομα που βρίσκονται σε ανάγκη, αλλά και πράξεις που εμπνέονται από αγάπη προς τον Άνθρωπο.
Τα μυστικά του Ελευθεροτεκτονισμού είναι μόνο οι παραδοσιακοί τρόποι αναγνώρισης μεταξύ των μελών του, οι οποίοι δεν χρησιμοποιούνται αδιακρίτως, αλλά απλώς ως επιβεβαίωση της ιδιότητας μέλους, π.χ. κατά την επίσκεψη ενός Ελευθεροτέκτονα σε στοά όπου δεν είναι γνωστός.
Η συνεδρίαση χωρίζεται σε δύο μέρη.
Στο πρώτο μέρος, όπως συμβαίνει σε οποιοδήποτε οργανωμένο σύνολο, υπάρχει ένα ορισμένο έργο διοικητικής εργασίας, δηλαδή επικύρωση των πρακτικών της προηγούμενης συνεδρίασης, προτάσεις και ψηφοφορία για νέα μέλη, συζήτηση και ψηφοφορία για τα οικονομικά θέματα της Στοάς, αρχαιρεσίες για την ανάδειξη των συμβουλίων που διοικούν τις Στοές, ανάγνωση της αλληλογραφίας κ.ά..
Στο δεύτερο μέρος και ανάλογα με το πρόγραμμα υπάρχουν οι τελετές για την μύηση (εισδοχή) των νέων Ελευθεροτεκτόνων ή της προοδευτικής τους ανέλιξης και ομιλίες/διαλέξεις που είναι σχετικές με τα θέματα που απασχολούν τους Ελευθεροτέκτονες.
Απολύτως όχι. Αυτό θα αποτελούσε μια κακόβουλη χρήση της ιδιότητας του μέλους και θα επέφερε διοικητικές κυρώσεις. Κατά την εισαγωγή του στον Ελευθεροτεκτονισμό κάθε υποψήφιος δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν αναμένει κανένα υλικό κέρδος από την ιδιότητά του αυτή. Δεν γίνεται ευνοϊκότερη κρίση ή μεταχείριση στον Τέκτονα, αλλά αντίθετα γίνεται πολύ αυστηρότερη από αυτήν που θα γίνει σε μη Τέκτονα που δεν είχε την ευκαιρία να διδαχθεί τρόπους βελτίωσης ήθους και συμπεριφοράς.
Πάντοτε υπενθυμίζεται ότι η προσπάθεια να αποκομισθούν υλικά οφέλη από την ιδιότητα του Ελευθεροτέκτονος συνιστά κακή χρήση της ιδιότητας μέλους που ο Ελευθεροτεκτονισμός δεν ανέχεται. Το βιβλίο των Συνταγμάτων που κάθε υποψήφιος υποχρεούται να γνωρίζει, περιέχει τους ακριβείς κανόνες που διέπουν την κατάχρηση της ιδιότητας μέλους που μπορεί να οδηγήσει σε διοικητικές κυρώσεις που ποικίλλουν από την προσωρινή αναστολή της ιδιότητας του έως την αποβολή του από την Αδελφότητα.
Οι Ελευθεροτέκτονες δεν ορκίζονται, αλλά διαβεβαιώνουν με σοβαρότητα στην τιμή τους, ως άνθρωποι ελεύθεροι και χρηστών ηθών, ότι πρόκειται να ακολουθούν τα διδάγματα και τις αξίες του Ελευθεροτεκτονισμού, όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί ανά τους αιώνες, καθώς και τα τεκτονικά θέσμια, όπως αυτά αποτυπώνονται στον Καταστατικό Χάρτη και τον Γενικό Κανονισμό της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος. Αυτό, άλλωστε συμβαίνει σε κάθε οργανωμένη δημόσια ή ιδιωτική συλλογικότητα που διέπεται από κανόνες συμμετοχής, διοίκησης και ηθικής συμπεριφοράς.
Παραδοσιακά ο Ελευθεροτεκτονισμός δέχεται ως μέλη του μόνο άνδρες. Οι λιθοδόμοι, από τους οποίους προέρχεται ο σύγχρονος Ελευθεροτεκτονισμός ήταν μόνο άνδρες. Όταν ο Ελευθεροτεκτονισμός οργανώθηκε με την σημερινή του μορφή στην αρχή του 18ου αιώνα, η θέση των γυναικών στην κοινωνία ήταν διαφορετική από ό,τι σήμερα.
Από σεβασμό και μόνο στην παράδοση, μόνο άνδρες μπορούν να γίνουν μέλη στην Μεγάλη Στοά της Ελλάδος. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι γυναίκες αποκλείονται από τον Ελευθεροτεκτονισμό, δεδομένου ότι λειτουργούν οργανώσεις με τεκτονικές πρακτικές και οι οποίες δέχονται ως μέλη τους και γυναίκες.
Ο Ελευθεροτεκτονισμός αγκαλιάζει όλα τα άτομα που πιστεύουν στον Θεό. Η πίστη στο Θεό είναι αναγκαία συνθήκη για να γίνει κανείς δεκτός στους κόλπους του Ελευθεροτεκτονισμού. Ο Ελευθεροτεκτονισμός περιλαμβάνει στις τάξεις άνδρες αδιακρίτως θρησκεύματος, όπως Χριστιανούς, Μουσουλμάνους, Ινδούς, Εβραίους κλπ. και γενικά ανθρώπους που πιστεύουν σε μία θρησκεία.
Η χρήση της προσωνυμίας «Μεγάλος Αρχιτέκτονας» από τον Ελευθεροτεκτονισμό αποτελεί ύψιστη απόδοση σεβασμού προς τον Θεό που πιστεύει κάθε μέλος του, αποφεύγοντας να προκαλεί τις οποιεσδήποτε θρησκευτικές διαφορές. Τα άτομα των διαφορετικών θρησκειών δηλώνουν συλλογικά την πίστη τους στον Θεό αποκαλώντας τον «Μεγάλο Αρχιτέκτονα», μία προσωνυμία που συναντάται για πρώτη φορά στο βιβλίο «Τίμαιος» του Πλάτωνα. Επίσης, θα πρέπει να τονιστεί κατηγορηματικά ότι δεν επιτρέπονται οι θρησκευτικές συζητήσεις μέσα στις στοές.
Κατηγορηματικά όχι. Κάθε Ελευθεροτέκτονας, ως ελεύθερος άνθρωπος, έχει τις πολιτικές πεποιθήσεις του και ασκεί τα πολιτικά του καθήκοντα κατά την απόλυτη κρίση του. Ο Ελευθεροτεκτονισμός, όμως, ως σώμα δεν θα εκφράσει ποτέ κρίση για πολιτικά θέματα, αλλά και δεν προτείνει ποτέ καμία πολιτική θέση ή άποψη. Άλλωστε, κάθε πολιτική συζήτηση στις τεκτονικές συνεδριάσεις δεν ήταν και δεν είναι επιτρεπτή. Σημειώνεται, επίσης, ότι μεταξύ των σοβαρών καθηκόντων ενός Ελευθεροτέκτονος είναι η υπακοή στους νόμους της Πολιτείας, όπου διαβιοί.
Η Μεγάλη Στοά της Ελλάδος έχει περίπου 5.000 ενεργά μέλη και περίπου 10.000 ανενεργά. Παγκοσμίως οι Ελευθεροτέκτονες υπολογίζονται περίπου σε 8.000.000.
Η εμφάνιση του Ελευθεροτεκτονισμού χάνεται στο βάθος των αιώνων. Η παλαιότερη σε στοά καταγραμμένη μύηση ελευθεροτέκτονα είναι αυτή του Elias Ashmole το 1646 στην Αγγλία. Η σημερινή μορφή και οργάνωση του Ελευθεροτεκτονισμού άρχισε με την ίδρυση της Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας στις 24 Ιουνίου 1717. Η Μεγάλη Στοά της Αγγλίας είναι και η πρώτη Μεγάλη Στοά που ιδρύθηκε στον κόσμο. Η Ιρλανδία ακολούθησε το 1725 και η Σκωτία το 1736. Όλες οι υπόλοιπες κανονικές Μεγάλες Στοές που ιδρύθηκαν στον κόσμο μετά, έχουν ιδρυτικές ρίζες από αυτές τις Στοές. Όσον αφορά στην προέλευση του Ελευθεροτεκτονισμού υπάρχουν δύο κύριες θεωρίες.
Σύμφωνα με την πρώτη, οι λιθοδόμοι που έχτιζαν τον μεσαίωνα τους μεγάλους καθεδρικούς ναούς και τα κάστρα είχαν τα παραπήγματά τους κοντά στους τόπους εργασίας τους και τα αποκαλούσαν στοές (lodge), στα οποία πραγματοποιούσαν τις συναθροίσεις τους. Είχαν απλές τελετές μύησης (εισδοχής) και, δεδομένου ότι τότε δεν υπήρχε κανενός είδους πιστοποιητικό συντεχνιών, κάρτες μελών ή κάρτες ιδιότητας μέλους συνδικάτων, υιοθέτησαν μυστικά σημεία και λέξεις για να αναγνωρίζονται μεταξύ τους ότι ήταν εκπαιδευμένοι κτίστες, όταν κινούντο από περιοχή σε περιοχή και από έργο σε έργο. Στα 1600 μ.Χ, αυτές οι Στοές, λόγω της αίγλης που απέκτησαν, άρχισαν να δέχονται και μη λιθοδόμους-τέκτονες, ως ελεύθερους τέκτονες. Βαθμιαία αυτοί οι ελεύθεροι τέκτονες ανέλαβαν τη διοίκηση των Στοών και τις μετέτρεψαν από Στοές λιθοδόμων σε «ελεύθερες και αποδεκτές» ή «θεωρητικές» Στοές.
Η δεύτερη θεωρία υποστηρίζει ότι προς το τέλος του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα, υπήρξε μια κίνηση που ενδιαφέρθηκε για την προώθηση της θρησκευτικής και πολιτικής ανοχής και ανεξαρτησίας σε μια εποχή φεουδαρχισμού και μεγάλης καταπίεσης, όταν οι διαφορές της άποψης σε θέματα θρησκείας και πολιτικής είχαν οδηγήσει τους ευρωπαϊκούς λαούς σε αιματηρούς πολέμους. Με την διαμόρφωση του Ελευθεροτεκτονισμού, προσπαθούσαν να βελτιώσουν τον ανθρώπινο χαρακτήρα, τα ανθρώπινα ήθη και να χτίσουν έναν καλύτερο κόσμο. Δεδομένου ότι στα μέσα διδασκαλίας της εποχής εκείνης περιλαμβάνονταν οι αλληγορίες και ο συμβολισμός, έλαβαν την ιδέα της Στοάς ως κεντρική αλληγορία, επί της οποίας βασίστηκε η διαμόρφωση του συστήματός τους. Κύρια πηγή αλληγοριών απετέλεσε η Βίβλος, το περιεχόμενο της οποίας ήταν γνωστό ακόμα και σε αυτούς που δεν γνώριζαν γραφή και ανάγνωση. Το μόνο κτίριο που περιγράφεται λεπτομερώς στην Βίβλο είναι ο ναός του βασιλιά Σολομώντα, του οποίου η ανέγερση έγινε η βασική τεκτονική αλληγορία. Οι παλαιές τεκτονικές συντεχνίες παρείχαν την βασική διοικητική δομή μιας Στοάς και τα εργαλεία του χειρώνακτα τέκτονα παρείχαν έναν πλούτο συμβόλων, με τα οποία ο Ελευθεροτεκτονισμός προσπάθησε να επεξηγήσει τις ηθικές του διδασκαλίες.
Ο Ελευθεροτεκτονισμός αποτελείται από τρεις βαθμούς. Τον βαθμό του Μαθητή, τον βαθμό του Εταίρου και τον βαθμό του Διδασκάλου.
Υπάρχουν όμως πολλοί «επιγενόμενοι» τεκτονικοί βαθμοί, οι οποίοι ανήκουν σε άλλες Ελευθεροτεκτονικές δυνάμεις ανεξάρτητες από την Μεγάλη Στοά και που δεν έχουν καμία διοικητική σχέση μεταξύ τους. Μερικοί από αυτούς τους επιγενόμενους βαθμούς εμφανίζονται αριθμητικά μεγαλύτεροι από τον βαθμό του Διδασκάλου, αλλά αυτό καμμία ουσιαστική σημασία διότι είναι μόνον κατ’ όνομα.
Ο Ελευθεροτέκτων έχει την απόλυτη ελευθερία να ακολουθήσει ή όχι οποιαδήποτε επιγενόμενα ελευθεροτεκτονικά συστήματα που τον ικανοποιούν, τα οποία όμως, ουδέποτε διεθνώς χαρακτηρίσθηκαν «ανώτερα». Τα δύο κυριότερα συστήματα επιγενόμενων βαθμών σε διεθνές επίπεδο είναι ο Τύπος της Υόρκης και ο Σκωτικός Τύπος.