Οικουμενικός Πατριάρχης
(Πωγώνι Ηπείρου 1886 – Κωνσταντινούπολη 1972)
Ο Αριστοκλής Σπύρου γεννήθηκε σένα μικρό χωριό (Βασιλικό) της επαρχίας Πωγωνίου της Ηπείρου . Από μικρός έδειξε την κλίση του προς τα γράμματα. Έτσι με προτροπή του μετέπειτα Μητροπολίτη Παραμυθίας – Φιλιατών, Αθηναγόρα Ελευθερίου, εστάλη για σπουδές στη μεγάλη Θεολογική Σχολή της Χάλκης (1903). Αποφοιτά το 1910 και ταυτόχρονα ονομάζεται μοναχός. Χειροτονείται Διάκονος και λαμβάνει το όνομα Αθηναγόρας. Διορίζεται στη Μητρόπολη Πελαγωνείας, με έδρα το Μοναστήρι (Βιτώλεια). Ακολουθούν οι ταραγμένοι χρόνοι των Βαλκανικών πολέμων και οι ανακατατάξεις μετά την ανεξαρτητοποίηση της περιοχής από την Οθωμανική αυτοκρατορία. Η Μητρόπολη της Πελαγωνείας θα ανήκει πλέον στην δικαιοδοσία της Σερβικής Εκκλησίας. Το 1918 εγκαταλείπει πλέον το Μοναστήρι με τον Μητροπολίτη Χρυσόστομο Καβουρίδη, για την Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια μεταβαίνει στο Άγιον Όρος . Τον Μάρτιο του 1919 διορίζεται Γραμματέας της Μητρόπολης Αθηνών. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή η Ιερά Σύνοδος , εκτιμώσα τα προσόντα και την προσωπικότητα του Διακόνου Αθηναγόρα τον εξέλεξε σε ηλικία 36 ετών Μητροπολίτη Κερκύρας και Παξών, αφού χειροτονήθηκε ιερέας και επίσκοπος στην Μητρόπολη Αθηνών. Αναχωρεί για την Κέρκυρα όπου θα παραμείνει έως το 1930 και θα γίνει πλέον γνωστή η μεγάλη του διοικητική και χρηστή ικανότητα.
Την χρονιά αυτή (1930) η Αρχιεπισκοπή Αμερικής αντιμετωπίζει πρόβλημα διαδοχής και μαζί με το Οικουμενικό Πατριαρχείο αναζητά έναν άξιο ιεράρχη. Αυτός ήταν ο Αθηναγόρας, που μετά από επίσημο αίτημα και την αποδοχή του από την Εκκλησία της Ελλάδος θα αναλάβει (2/1931) Αρχιεπίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής. Κατά την διάρκεια της θητείας του κατόρθωσε να συμφιλιώσει τις διχασμένες Ελληνικές κοινότητες, να ανεγείρει νέους ναούς και σχολεία, να ιδρύσει στη Βοστώνη θεολογική ελληνορθόδοξη σχολή. Παράλληλα ανέπτυξε εξαιρετικές σχέσεις με την Αμερικανική Κυβέρνηση, ιδιαίτερα με το προεδρικό ζεύγος Φρ. Ρούζβελτ και με τον επόμενο Πρόεδρο και τέκτονα Χάρρυ Τρούμαν. Το 1948 η μακρόχρονη επιτυχημένη θητεία του θα λήξει λόγω της επικείμενης διαδοχής του Πατριαρχικού θρόνου . Όταν θα αναχωρήσει όλος ο Ελληνισμός της Αμερικής θα κλάψει γιατί θα στερείτο της παρουσίας και της σκέπης του Ποιμενάρχη του. Ο Αθηναγόρας θα υποστηριχτεί από τις ΗΠΑ, οι οποίες θα πείσουν τις τουρκικές αρχές να δεχτούν κατ’ εξαίρεση τον Έλληνα Αθηναγόρα, ως υποψήφιο , ο οποίος όμως είχε γεννηθεί σε πρώην οθωμανική περιοχή!